ویزای اقلیمی استرالیا | راهکاری نوین برای مقابله با بحران محیط زیست

دولت استرالیا برای نخستین بار در جهان یک ویزای جدید برای تغییرات زیست‌محیطی طراحی کرده است.

طرح ویزای تغییرات اقلیمی بخشی از معاهده «فالیپیلی» میان استرالیا و تووالو است که در آگوست ۲۰۲۴ به امضا رسید. معاهده فالیپیلی نخستین کنوانسیون دو جانبه در زمینه اسکان جمعیت به دلیل تغییرات جوی است. به واسطه این توافق، استرالیا تعهد دارد تا در صورت وقوع بلایای طبیعی یا وضعیت اضطراری سلامت عمومی به صورت همه جانبه از جزیره تووالو حمایت نماید.

مشارکت بی سابقه برای اخذ ویزای اقلیمی استرالیا

دولت استرالیا سالانه ۳۰۰۰ ویزا برای این هدف در نظر گرفته است و فرایند دریافت آن از طریق شرکت در یک قرعه‌کشی (ballot) انجام می‌شود. بیش از نیمی از شهروندان تووالو (از جمعیت حدوداً یازده هزار نفری این جزیره کوچک) شانس خود را برای دریافت این ویزا امتحان کرده‌اند. براساس آمار اداره مهاجرت استرالیا، این قرعه‌کشی در تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۲۵ پایان یافت و با استقبال ۵۱۵۷ نفر از اتباع مواجه شد.

البته این موضوع چندان عجیب به نظر نمی‌رسد چرا که با بالا رفتن سطح آب اقیانوس‌، بخش زیادی از تووالو به زودی به طور کامل زیر آب خواهد رفت. براساس ارزیابی سازمان ملل، این مجمع‌الجزایر که در جنوب اقیانوس آرام قرار دارد به نخستین کشوری تبدیل می‌شود که به دلیل تغییرات اقلیمی به صورت کامل غیر قابل سکونت خواهد بود.

ویزای مشارکت اقیانوس آرام چیست؟

ویزای مشارکت اقیانوس آرام که به صورت اختصاصی توسط دولت استرالیا طراحی شده، یک نوع ویزای اقامت دائم برای کشورهای اقیانوس آرام است. هدف از راه‌اندازی این طرح، افزایش جمعیت جوامع اقیانوسیه و تیمور شرقی در استرالیا، تشویق تبادلات فرهنگی، تجاری و آموزشی و در نهایت، تقویت روابط میان کشورهای منطقه عنوان شده است.

طرح ویزای مشارکت اقیانوس آرام با نام رسمی Pacific Engagement visa (زیرشاخه ۱۹۲)، با دو شاخه متفاوت Pacific Engagement stream ( ویژه کشورهای اقیانوسیه و تیمور شرقی) و Treaty stream (مخصوص اتباع تووالو) در دسترس متقاضیان قرار دارد.

این ویزا به شهروندان جزایر اقیانوسیه اجازه می‌دهد تا به شکل دائمی در استرالیا سکونت داشته باشند، در این کشور مشغول به کار شوند، و بدون هیچ محدودیتی، آزادانه به استرالیا وارد و از آن خارج گردند. به علاوه، دارندگان این ویزا پس از ورود به استرالیا، از خدمات متعدد دولت بهره‌مند خواهند شد. این خدمات شامل شبکه خدمات درمانی Medicare، یارانه مراقبت از فرزند و امکان تحصیل در دانشگاه‌ها، مدارس و سایر مراکز آموزشی (با شرایط مشابه شهروندان استرالیایی) می‌شود.

کشورهای واجد شرایط دریافت ویزای مشارکت اقیانوس آرام

● ایالات فدرال میکرونزی

● فیجی

● نائورو

● پالائو

● پاپوآ گینه نو

● جزایر سلیمان

● تیمور شرقی

● تونگا

● تووالو

● وانواتو

روند ثبت‌نام و قرعه‌کشی برای ویزای اقیانوس آرام

شهروندان واجد شرایط باید برای ورود به این قرعه‌کشی، به صورت آنلاین و از طریق بخش ImmiAccount در وب‌سایت اداره امور داخلی (Department of Home Affairs) ثبت‌نام کنند. این کار فقط در بازه‌های زمانی اعلام شده امکان‌پذیر است. روند انتخاب متقاضیان از طریق یک سیستم قرعه‌کشی الکترونیکی و به شکل کاملاً تصادفی انجام می‌شود. از افراد انتخاب شده برای درخواست ویزای ساب‌کلاس 192 دعوت خواهد شد تا در صورت داشتن تمامی شرایط و معیارهای مربوطه، ویزا برای آن‌ها صادر گردد.

این فرایند تصادفی، شانس برابری را برای تمامی شرکت‌کنندگان فراهم می‌آورد. همچنین، کارگران فعلی که تحت برنامه طرح تحرک نیروی کار اقیانوس آرام و استرالیا (PALM) در استرالیا مشغول به کار هستند نیز می‌توانند شانس خود را امتحان کنند.

ویزایی با اهداف انسان‌دوستانه یا درآمدزایی برای استرالیا؟

شهروندان واجد شرایط برای ورود به این قرعه‌کشی باید مبلغ ۲۵ دلار استرالیا پرداخت کنند. شاید با خود بگویید این مبلغ هزینه زیادی برای دریافت این ویزای مهم نیست اما باید بگوییم که این تازه شروع هزینه‌هاست! چرا که در صورت انتخاب شدن شخص متقاضی، باید ۳۳۵ دلار استرالیا برای اخذ این ویزا پرداخت شود و به ازای هر شخص وابسته (همسر یا فرزند متکی)، مبلغ ۸۰ دلار دیگر به عنوان هزینه مازاد دریافت می‌گردد. مسلماً هدف دولت استرالیا صرفاً ارائه کمک‌های انسان‌دوستانه به شهروندان تووالو و سایر کشورها نیست؛ این هزینه‌ها نشان می‌دهد که این طرح می‌تواند منبع درآمدی برای دولت استرالیا نیز باشد.

تووالو؛ نخستین قربانی مهاجرت اقلیمی و آغازگر موجی از ویزای مشابه

گزارش کمیساریای سازمان ملل در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ میلیون نفر در سراسر جهان در کشورهایی سکونت دارند که همواره با خطرات جدی اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کنند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۴۰، تعداد این کشورها از سه به شصت و پنج کشور افزایش خواهد یافت.
برنامه ویزای مشارکت اقیانوس آرام به عنوان پاسخی شاخص و پیشرو به تهدید جابجایی‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی قلمداد شده است. این توافق نخستین در نوع خود در جهان است که تلاش می‌کند تا استقلال و حاکمیت یک کشور مانند تووالو ادامه یابد. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که با توجه به جمعیت حدود 11,000 نفری تووالو، در صورت ادامه تقاضا برای این ویزا، تمامی جمعیت این کشور می‌تواند ظرف یک نسل به استرالیا مهاجرت کند!