توقف برنامه قرعه‌کشی لاتاری آمریکا | رویای گرین کارت خاتمه می‌یابد؟

دونالد ترامپ روز پنج‌شنبه، ۱۸ دسامبر ۲۰۲۵، به‌صورت رسمی دستور توقف برنامه قرعه‌کشی لاتاری آمریکا (Diversity Visa) را صادر کرد.

این حکم در شرایطی ابلاغ شد که پیش از این و مطابق با جدیدترین تغییرات قوانین، متقاضیان برای شرکت در لاتاری ۲۰۲۷ ملزم به پرداخت هزینه شده بودند. وزیر امنیت داخلی ایالات متحده اعلام کرد که با دستور مستقیم دونالد ترامپ، اعطای گرین کارت به برندگان لاتاری تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.

دلایل امنیتی و تعلیق برنامه

این تصمیم در پی وقوع سانحه تیراندازی توسط یک مظنون پرتغالی در دانشگاه براون (Brown University) و جان باختن یک دانشمند هسته‌ای در دانشگاه ام‌آی‌تی (MIT) اتخاذ شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که عامل این حادثه از طریق برنامه ویزای لاتاری وارد خاک آمریکا شده و گرین کارت دریافت کرده بود. مقامات دولتی این تصمیم را بر مبنای ملاحظات امنیت ملی و حفاظت از شهروندان توصیف کرده‌اند.

ماهیت برنامه ویزای تنوع نژادی (لاتاری)

برنامه ویزای مهاجرتی DV-1، موسوم به لاتاری، هر ساله امکانی را برای شهروندان کشورهایی با نرخ مهاجرت پایین فراهم می‌کرد تا بتوانند به آمریکا مهاجرت کنند. برندگان اصلی ویزای DV-1 و اعضای خانواده آن‌ها ویزای DV-2 دریافت می‌کردند. اداره خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا (USCIS) سالانه ۵۵ هزار ویزا را به این برنامه اختصاص می‌داد و انتخاب افراد پس از ثبت‌نام، به‌صورت کاملاً تصادفی و قرعه‌کشی انجام می‌شد.

این برنامه که در سال ۱۹۹۰ توسط کنگره و با هدف اولیه جذب مهاجران از کشورهای شمال اروپا و ایرلند طراحی شده بود، در دهه‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین روش‌های قانونی مهاجرت برای سایر کشورها تبدیل شده است.

تداوم سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی

از زمان آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، وی مخالفت‌های آشکار خود را با سیاست‌های مهاجرتی پیشین بیان کرده است. از ممنوعیت ورود شهروندان برخی کشورها (از جمله ایران) تا طرح بررسی دقیق شبکه‌های اجتماعی گردشگران و دارندگان ویزای توریستی آمریکا، قوانین مهاجرتی ایالات متحده دچار تغییرات بنیادین شده‌اند.

کارشناسان مهاجرت بر این باورند که تعلیق لاتاری بخشی از کمپین گسترده‌تر دولت ترامپ برای کاهش مهاجرت از کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین، جنوب شرق آسیا و خاورمیانه است. ممنوعیت سفر برای بیش از ۳۰ کشور، تعلیق و حذف برنامه‌های پناهندگی و الحاق خانواده، محدودیت‌های جدید برای ویزاهای تحصیلی و کاری، و تهدید به لغو تابعیت، از جمله تغییراتی است که می‌تواند ساختار جمعیتی ایالات متحده را تغییر دهد.

منتقدان معتقدند که الگوی دولت ترامپ برای تصویب قوانین محدودکننده، نوعی مجازات جمعی است؛ به این معنی که به دلیل جرم و جنایت تعداد اندکی از افراد، میلیون‌ها نفر باید از حق قانونی خود محروم شوند. به نظر می‌رسد حوادث اخیر به ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاست‌های ضد مهاجرتی تبدیل شده‌اند؛ سیاستی که در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ و همچنین در دوران کرونا (به بهانه حمایت از کسب‌وکارهای داخلی) نیز سابقه داشته و اغلب با شکایت نهادهای مدنی به دادگاه‌های فدرال کشیده می‌شد.

ابهام در سرنوشت متقاضیان ایرانی 

هنوز هیچ اطلاعیه رسمی درباره وضعیت پرونده میلیون‌ها شرکت‌کننده و به‌ویژه متقاضیان ایرانی منتشر نشده است. اعلام تعلیق برنامه با عنوان «توقف موقت» صورت گرفته، اما مشخص نیست این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.بسیاری از متقاضیانی که در انتظار تعیین تکلیف پرونده یا دریافت وقت سفارت آمریکا بودند، نگران هستند که این تعلیق مقدمه‌ای برای توقف دائمی برنامه لاتاری باشد. همچنین، طبق قوانین وزارت امور خارجه آمریکا، هزینه‌های پرداختی برای خدمات ویزا معمولاً غیرقابل استرداد هستند؛ بنابراین احتمال بازگشت هزینه ثبت‌نام به متقاضیان بسیار پایین است.

لاتاری گرین کارت، یکی از کم‌هزینه‌ترین روش‌های مهاجرتی برای ایرانیان محسوب می‌شد که تنها شرط اصلی آن داشتن مدرک دیپلم و حداقل دو سال سابقه کار در حوزه‌های تخصصی بود. سالانه حدود ۵ هزار نفر از میان نزدیک به ۸۰۰ هزار شرکت‌کننده ایرانی موفق به دریافت این ویزا می‌شدند. اکنون با این تصمیم، سرنوشت این متقاضیان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.