سفر ایرانیان به آمریکا ممنوع شد! جزئیات کامل و استثناها

دونالد ترامپ ورود اتباع ۱۲ کشور از جمله ایران را به خاک ایالات متحده رسماً ممنوع کرد.

بر اساس این فرمان، از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد روز ۹ ژوئن ۲۰۲۵ (برابر با ۱۹ خرداد ۱۴۰۴)، اجرای این محدودیت‌ها آغاز می‌شود. از این تاریخ، ورود شهروندان ایرانی به آمریکا—چه با ویزای مهاجرتی و چه غیر مهاجرتی—تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درمی‌آید.

تفاوت فرمان جدید ممنوعیت سفر با تراول‌بن ۲۰۱۷

برخلاف فرمان قبلی که عمدتا کشورها مسلمان را هدف قرار داده بود، این بار نسخه‌ای هوشمندانه‌تر و با دلایل توجیه‌پذیر ارائه شده تا مخالفت‌های کمتری را برانگیزد. نسخه دوم تراول بن آمریکا دیگر صرفا بر ممنوعیت ورود به دلیل مذهب و ملیت تمرکز ندارد، بلکه معیارهایی مانند تهدیدات امنیتی و نرخ بالای اقامت بیش از مدت مجاز (Overstay) مبنای تصمیم‌گیری قرار گرفته‌اند.

ترامپ معتقد است که حضور میلیون‌ها مهاجر غیرقانونی نتیجه سیاست‌های باز دولت بایدن بوده‌اند. بر همین اساس، ۱۲ کشور- از جمله ایران—به دلیل عدم همکاری در غربالگری امنیتی متقاضیان و نپذیرفتن دیپورت‌شدگان، در فهرست ممنوعیت کامل قرار گرفته‌اند. نکته عجیب اما اینجاست که در متن جدید، هیچ اشاره‌ای به نرخ بالای Overstay ایرانیان نشده است؛ در حالی‌که این مسئله دلیل اصلی محدودیت ورود بسیاری از کشورهای دیگر معرفی شده است.

تراول بن آمریکا شامل چه افرادی می‌شود؟

تعلیق‌ها و محدودیت‌های ورود که در بخش‌های مختلف این فرمان اعمال می‌شوند، شامل ایرانیانی خواهد بود که در تاریخ اجرایی مربوطه این فرمان:

i) خارج از خاک ایالات متحده هستند.

ii) ویزای معتبر آمریکا را دریافت نکرده‌اند.

کشورهای نارنجی:

اتباع کشورهای زیر به صورت کامل از ورود به ایالات متحده منع شده‌ و صدور ویزا به حالت تعلیق در می‌آید:

• ایران
• افغانستان
• یمن
• گینه استوایی
• میانمار
• لیبی
• سودان
• سومالی
• اریتره
• چاد
• جمهوری کنگو
• هائیتی

کشورهای آبی:

ورود اتباع ۷ کشور بوروندی، کوبا، لائوس، سیرالئون، توگو، ترکمنستان و ونزوئلا به شکل جزئی محدود یا ممنوع می‌شود و اعتبار ویزاهای غیر مهاجرتی به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.

سرنوشت ویزاهای معتبر پس از اجرای محدودیت‌ها

ویزاهای مهاجرتی یا غیر مهاجرتی که پیش از تاریخ اجرایی این فرمان (۹ ژوئن ۲۰۲۵) صادر شده‌اند، طبق متن ابلاغیه نباید صرفاً به دلیل صدور این دستور لغو یا باطل شوند. با این حال، در مورد کشورهایی که مشمول ممنوعیت کامل هستند، حتی دارندگان ویزای معتبر نیز ممکن است با منع ورود مواجه شوند؛ هرچند تصمیم نهایی در هر مورد به‌صورت فردی گرفته خواهد شد.

بر این اساس، به نظر می‌رسد دارندگان ویزای دانشجویی و ویزای توریستی آمریکا، در حال حاضر با محدودیتی برای ورود به آمریکا مواجه نباشند. البته باید در نظر داشت که این ارزیابی بر اساس مفاد مکتوب ابلاغیه کاخ سفید انجام شده و مشخص نیست در عمل چه روی خواهد داد. نباید فراموش کرد که ویزا همواره یک امتیاز بوده است، نه تضمین ورود. حتی پیش از صدور این فرمان نیز افسران مرزی اختیار کامل داشتند تا مانع ورود افراد با ویزای معتبر شوند.

افراد معاف از ممنوعیت ورود به آمریکا

• اشخاصی که گرین کارت (اقامت دائم) آمریکا را دارند.
• شهروندان دو تابعیتی- مانند ایرانی اروپایی- که گذرنامه به غیر از کشورهای مشمول را داشته باشند.
• ورزشکاران و اعضای تیم‌های ورزشی (از جمله مربیان، کارکنان پشتیبانی ضروری و بستگان درجه‌یک) که برای شرکت در رویدادهای مهم ورزشی مانند جام جهانی یا المپیک سفر می‌کنند، به شرط تایید توسط وزیر امور خارجه.
• اتباع خارجی مانند دیپلمات‌ها که یکی از ویزاهای غیر مهاجرتی A-1، A-2، C-2، C-3، G-1، G-2، G-3، G-4 را دارند.
• دارندگان ویزای مهاجرتی برای اعضای خانواده درجه‌یک شهروندان آمریکا (IR-1/CR-1، IR-2/CR-2، IR-5) که مدارک معتبر و قانع‌کننده‌ای از هویت و رابطه خانوادگی (مانند آزمایش DNA) ارائه دهند.
• شهروندانی که با یکی از ویزاهای (IR-3, IR-4, IH-3, IH-4) فرزندان کشور دیگری را به فرزندخواندگی بگیرند.
• افغان‌های دارای ویزای مهاجرتی ویژه (Special Immigrant Visa) که با دولت آمریکا همکاری کرده‌اند.
• اقلیت‌های قومی و مذهبی در ایران که با آزار و اذیت مواجه هستند.

چشم‌انداز ایرانیان در برابر فرمان جدید ورود به آمریکا

با اجرایی شدن فرمان جدید محدودیت سفر به ایالات متحده، نگرانی‌های زیادی درباره وضعیت ایرانیان و احتمال ورود آن‌ها به آمریکا شکل گرفته است. اگرچه این فرمان محدودیت‌های گسترده‌ای را اعمال می‌کند، اما در متن آن، بندهایی برای بازبینی، اعمال استثنا و ارزیابی دوره‌ای نیز در نظر گرفته شده است:

۱. تغییر بندها و مقررات فرمان اجرایی

برخلاف تراول بن پیشین که به صورت دائمی اعمال شد، در فرمان جدید تاریخ بازبینی مشخصی در نظر گرفته شده است. مقامات مربوطه موظف‌اند تا حداکثر ۹۰ روز پس از صدور فرمان و سپس هر ۱۸۰ روز یک‌بار، گزارشی از ارزیابی کشورهای مشمول ارائه دهند. نتیجه این گزارش می‌تواند به ادامه، لغو یا اصلاح محدودیت‌های تعیین‌شده منجر شود. این موضوع نشان می‌دهد که در مقایسه با دستور قبلی، انعطاف‌پذیری بیشتری در ساختار این فرمان لحاظ شده است.

۲. شکایت‌ گروه‌ها و واکنش‌ ملیت‌های مختلف

فرمان قبلی ممنوعیت سفر در سال ۲۰۱۷، موجی از اعتراض‌ها را در سراسر ایالات متحده برانگیخت. آن دستور، ورود شهروندان هفت کشور عمدتاً مسلمان را ممنوع می‌کرد و بسیاری از منتقدان، آن را «ممنوعیت ورود مسلمانان» نامیدند. با وجود چندین اصلاحیه، این فرمان در نهایت در سال ۲۰۱۸ به تأیید دیوان عالی رسید. در صورت تکرار شکایات عمومی یا حقوقی، احتمال تغییر در بندهای فرمان جدید نیز وجود دارد.

همانطور که اشاره شد به دلیل ارائه دلایل و جزئیات متعدد، به چالش کشیدن نسخه دوم تراول بن مطمئناً دشوارتر خواهد بود، اما کماکان می‌توان آن را به عنوان یک احتمال در نظر گرفت.

۳. استثناها و موارد خاص

اگر دادستان کل یا وزیر امور خارجه ایالات متحده تشخیص دهند که سفر یک فرد با منافع ملی آمریکا هم‌راستا است، می‌توانند اجازه ورود صادر کنند. این تصمیم باید با هماهنگی وزیر امنیت داخلی (یا نماینده منصوب او) انجام شود و معمولاً برای موارد ضروری مانند حضور یک فرد در روندهای قضایی، مثلاً به‌عنوان شاهد، صادر می‌شود.

چه گزینه‌هایی پیش‌ روی ایرانیان قرار دارد؟

در شرایط فعلی، اگر ضرورتی برای اقدام ندارید، توصیه می‌شود برای ویزاهای دانشجویی یا توریستی و همچنین رزرو وقت سفارت آمریکا برای انجام مصاحبه اقدام نکنید. این کار تنها منجر به از دست رفتن هزینه‌های پرداختی خواهد شد.

در هفته‌های ابتدایی اجرای این فرمان، افسران کنسولی ممکن است به دلیل ابهام در رویه‌ها یا نبود دستورالعمل روشن، نتوانند تصمیم نهایی درباره پرونده‌ها اتخاذ کنند. در نتیجه، معمولا ساده‌ترین راه ممکن- یعنی رد درخواست- را انتخاب می‌کنند. حتی اگر پرونده وارد مرحله کلیرنس شود، این فرایند نه‌تنها بسیار زمان‌بر خواهد بود، بلکه احتمالاً نتیجه‌ای هم نخواهد داشت؛ مگر آنکه در آینده دیوان عالی ایالات متحده اجرای این دستور را متوقف یا اصلاح کند. در آن صورت، باید بلافاصله و سریع‌تر از دیگران برای اقدام آماده باشید.

تجربه فرمان قبلی دولت ترامپ نشان داد که این نوع محدودیت‌ها ممکن است با اعتراضات عمومی و چالش‌های قانونی مواجه شوند و در نهایت به تعلیق یا اصلاح برسند. با این حال، اگر تغییری در شرایط ایرانیان ایجاد نشود و شما به دلایلی جدی مانند از دست ندادن پذیرش دانشگاه یا فاند، ناچار به حضور در مصاحبه هستید، باید بدانید که با وضعیت فعلی، دریافت ویزا غیرممکن است.

آینده‌ای نامشخص اما نه کاملاً ناامیدکننده

تا زمان انتشار اخبار رسمی و تکمیلی، نمی‌توان با اطمینان درباره وضعیت سفر ایرانیان به آمریکا اظهار نظر قطعی کرد. با وجود توقف صدور ویزاهای توریستی و تجاری (B1/B2) طبق مقررات جدید، هنوز روزنه‌هایی از امید برای دانشجویان ایرانی وجود دارد؛ چرا که در صورت بازنگری در محدودیت‌ها، ممکن است استثناهایی برای متقاضیان ویزای دانشجویی در نظر گرفته شود.

سرنوشت نهایی این فرمان نیز وابسته به دولت آینده ایالات متحده است. مشخص نیست که پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، این محدودیت لغو خواهد شد یا تمدید. آنچه مسلم است، این‌که امکان اصلاح یا تغییر مفاد ابلاغیه کنونی در آینده وجود دارد.