آغاز صدور ۲۰۰ هزار ویزای کارگری ایران برای اتباع افغان؛ جزئیات و مقررات جدید

وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که قرار است ۲۰۰ هزار ویزای کاری کارگری برای شهروندان افغان صادر شود.

در راستای سیاست ساماندهی و قانونی‌سازی حضور اتباع خارجی در بازار کار ایران، صدور ویزای کارگری برای شهروندان افغانستانی از ابتدای مهر ماه ۱۴۰۴ با همکاری مشترک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور و وزارت امور خارجه آغاز شده است. این اقدام در پی توافق اولیه، با تعیین سقف برای یک سال جاری هدف‌گذاری شده و در راستای مقابله با ورود غیرقانونی و مدیریت شفاف نیروی کار خارجی است.

نحوه اقدام برای ویزای کار کارگری و الزامات قانونی

فرایند جدید صدور ویزای کار از طریق سامانه اشتغال اتباع خارجی وزارت کار انجام می‌گیرد و دریافت آن مستلزم داشتن یک کارفرمای ایرانی است. مطابق با ماده ۱۲۰ قانون کار، تبعه خارجی برای اشتغال در ایران ملزم به داشتن روادید ورود با حق کار مشخص و پروانه کار است. در این طرح، اولویت اصلی با جذب نیروی کار ایرانی بوده و صدور ویزا تنها در شرایطی صورت می‌گیرد که نیروی کار ایرانی برای تکمیل ظرفیت‌های شغلی خالی وجود نداشته باشد یا به حد نصاب نرسد. همچنین، شرط اصلی برای صدور ویزا، حضور نیروی کار در خارج از ایران، داشتن گذرنامه معتبر و ورود قانونی به کشور است.

مدت اعتبار ویزای کار ایران و مقررات بازگشت اتباع

ویزای کارگری صادر شده از نوع بلندمدت نبوده و دارای اعتبار ۹ ماهه است. بر اساس مقررات وضع شده، این ویزا قابلیت تمدید از داخل کشور را ندارد و دارندگان آن موظف هستند به محض پایان اعتبار، به افغانستان بازگردند. البته در صورت ادامه نیاز کارفرما و شرایط بازار کار، این ویزا قابلیت صدور مجدد برای سال‌های بعد را دارد.

شرط ثبت درخواست ویزا و ورود مجدد به ایران، اقامت سه ماهه متقاضی در کشور مبدأ پس از آخرین تاریخ اقامت در ایران است. این مقررات جدید به طور مشخص در رابطه با به کارگیری نیروی کار ساده صدق می‌کند، در حالی که جذب نیروی کار متخصص همچنان از طریق درخواست بنگاه‌ها و صدور دفترچه کار رسمی صورت می‌گیرد.

پیشینه و واکنش‌ها به طرح ساماندهی

پیش از این، بخش قابل توجهی از جذب نیروی کار ساده به صورت توافقی و اغلب خارج از چارچوب قانونی انجام می‌شد و بسیاری از مهاجران با ویزای گردشگری یا به صورت غیرقانونی وارد بازار کار می‌شدند. مقامات ایرانی در یک سال گذشته با جدیت بیشتری اخراج اتباعی که مجوز اقامت معتبر ندارند را پیگیری کرده‌اند که بر اساس آمار وزارت امور خارجه، حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از اتباع غیرمجاز از ایران اخراج شده‌اند و همچنان قریب به دو میلیون نفر بدون مجوز قانونی در کشور اقامت دارند.

اجرای این طرح با واکنش‌های متفاوتی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است. برخی کاربران معتقدند که این موضوع ممکن است زمینه‌ساز بازگشت و مهاجرت مجدد بسیاری از اتباعی شود که پیش‌تر به دلیل اقامت غیرقانونی به افغانستان بازگردانده شده بودند. از سوی دیگر، وزارت امور مهاجرین افغانستان وعده داده است که طرحی مناسب برای رفع مشکلات اتباع باقی‌مانده در ایران ارائه دهد.

آمار اولیه ثبت نام کارفرمایان

تا کنون، از زمان راه‌اندازی این طرح، نزدیک به ۲ هزار کارفرما در سامانه مربوطه ثبت نام کرده‌اند. معاون وزارت کار نیز اعلام کرده است که ممکن است در مراحل ابتدایی، ایراداتی در فرآیند و نحوه عملکرد سامانه وجود داشته باشد که به مرور زمان اصلاح خواهند شد.

منبع: ویزالند